- Karın içi yapışıklıklar nedir? Neden oluşur?
Karın içi yapışıklıklar genellikle geçirilmiş karın ameliyatları sonrasında gelişen bant, ya da zar gibi şekillerde ortaya çıkan oluşumlardır. Ameliyatlar sırasında karın zarında kaçınılmaz olarak oluşan küçük yaralanmalar, kullanılan dikiş materyelleri, cerrahi eldivenler, gazlı bezler, karın içine dökülen kan, bağırsak içeriği gibi sıvılar uyandırdığı iltihap reaksiyonu sonucu yapışıklıklara neden olmaktadır. Vücut bu yapışıklıkların bir kısmını temizlese bile geriye mutlaka az ya da çok yapışıklık kalmaktadır. Her karın ameliyatı sonrası yapışıklık oluşur. - Karın içi yapışıklar hangi şikayetlere neden olur?
Karın içi yapışıklıklar birçok kişide herhangi bir şikayete neden olmaz. Ancak neden olduğu en sık şikayetler karın ağrısı, bulantı, kusma, karında şişkinlik ve doğurganlık çağındaki kadınlarda kısırlıktır. Karın içi yapışıklıklar acil ameliyat gerektirecek ciddi bağırsak tıkanıklığı tablosuna neden olabileceği gibi bazı hastalarda tıkanıklıklar gelip giden karın ağrısı ataklarına neden olmaktadır - Karın içi yapışıklıklarda tanı nasıl konulur?
Tanı klinik şikayetler, ayakta direkt karın grafisi, bilgisayarlı tomografi gibi tetkiklerle konulabilir. Bununla birlikte enteroklizis adı verilen özel bir ince bağırsak görüntüleme yöntemiyle tıkanıklığın derecesi, yeri, yapışıklığın karakteri, başka hastalıklar ayırıcı tanısı çok iyi bir şekilde yapılabilmektedir. Ancak, enteroklizis sadece oral sulu yumuşak gıda alabilen hastalarda uygulanabilir; akut tam tıkanıklıkta uygulanması sakıncalıdır. - Karın içi yapışıklıkların tedavisinde seçenekler nelerdir?
Karın içi yapışıklığı olan hastalarda öncelikle konservatif (cerrahi dışı) yaklaşım tercih edilir. Hastalar nazogastrik tüp (mideye yerleştirilen sonda) ve sıvı replasmanı ile takip edilir. Hastaların önemli bir bölümünde tablo bu yaklaşımla geriler. Bazı hastalarda ise cerrahi kaçınılmazdır. Akut atak geçiren ve tablosu gerilemeyen hastalarda tıkanıklığa neden olan yapışıklık veya bantlar cerrahi olarak temizlenmelidir. Öte yandan tekrarlayan atakları olan hastalarda konservatif yaklaşımdan çok cerrahi tedavi ön plana çıkar. - Karın içi yapışıklıkların tedavisinde laparoskopik ameliyatların yararı nelerdir?
Laparoskopi karın içi yapışıklıkların tedavisinde tercih edilen yöntemse de sınırlı sayıda cerrah tarafından uygulanmaktadır. Laparoskopik adezyolizis yapışıklık ve bantların kapalı yöntemle temizlenmesine verilen isimdir.
Bu yaklaşımın hastalara yararları şu şekilde sıralanabilir:
• Yapışıklıkları temizleyen ameliyatlar da bir karın ameliyatıdır ve bu ameliyatların kendisi de yeni yapışıklıklara neden olabilir. Laparoskopide daha az yara kesisi olduğundan, kapalı bir ortamda karın zarı kurumadığından, karın içine eldiven, gazlı bez gibi yabancı cisimler sokulmadığından ve işlemler minimal invaziv olarak yapıldığından yeni yapışıklık oluşma riski çok daha azdır
• Bağırsak hareketleri laparoskopik ameliyat sonrası çok daha çabuk geri döner, hastalara oral alım çok daha erken başlanır. Bu, yeni gelişecek yapışıklıkların daha az olmasını sağlayacak, özellikle istenen bir durumdur.
• Hastalarda kozmetik sonuçlar çok daha iyidir
• Ameliyata bağlı ağrı şikayeti daha az olur - Karın içi yapışıklıkların tedavisinde enteroklizis kılavuzluğunda laparoskopik cerrahi nedir? Kimlere uygulanır? Sonuçları nasıldır?Karın içi yapışıklıkların tedavisinde enteroklizis kılavuzluğunda uygulanan laparoskopik adezyolizis Salih Pekmezci ve arkadaşlarının önerdiği (Pekmezci S, et al. Enteroclysis-guided laparoscopic adhesiolysis in recurrent adhesive small bowel obstructions. Surg Laparosc Endosc Percutan Tech 2002; 12: 165 – 170. ) yeni bir yaklaşımdır. Birden fazla atak geçirmiş hastalarda öncelikle enteroklizis uygulanır, bunun sonuçlarına göre seçici olarak ve sadece klinik tabloya neden olan yapışıklıklara laparoskopik adezyolizis uygulanır. Bu strateji yeni yapışıklıkların oluşma riskini de azaltmaktadır. Bu yaklaşım karın içi yapışıklıklara bağlı tekrarlayan ataklarda uygulanmaktadır ve günümüzde uluslar arası kılavuzlarda yer almıştır Diaz Jose J. Jr et al., Guidelines for management of small bowel obstruction; Journal of Trauma-Injury Infection and Critical Care, 2008.
Karın içi yapışıklıklar ile ilgili yayınlarımız:
– Pekmezci S, Altınlı E, Sarıbeyoğlu K, Çarkman S, Hamzaoğlu İ, Paksoy M, Uras C, Korman U, Şirin F. Enteroclysis-guided laparoscopic adhesiolysis in recurrent adhesive small bowel obstructions. Surg Laparosc Endosc Percutan Tech 2002; 12: 165 – 170.
– Karahasanoğlu T, Onur E, Baca B, Hamzaoğlu I, Pekmezci S, Boler DE, Kılıç N, Altuğ T. Spiral tacks may contribute to intra-abdominal adhesion formation. Surg Today 2004; 34: 860 – 864. 1.05
– Sarıbeyoğlu K, Pekmezci S, Ulualp K. Seprafilm May Ease Colostomy Reversal. Arch Surg 2004;139: 1380-1382.
– Memisoglu K, Saribeyoglu K, Pekmezci S, Karahasanoglu T, Sen B, Bayrak I, Arbak S, Sirvanci S. Mesh fixation devices and intraperitoneal adhesion formation. J Laparoendosc Adv Surg Tech A 2006;16: 439-44.
– Pekmezci S, Saribeyoglu K, Korman U. The management of small bowel obstruction and enteroclysis. J Trauma 2009;66: 1262.
